سازمان عفو بين الملل چند روز پيش (اوایل سپتامبر) اعلام كرد، نيمى از زندانيان سياسى ايران، كورد هستند. دوست عربى كه زندانى پيشين سياسى زندان اهواز بوده به من گفت در سال ٢٠١٦ زندانيان سياسى عرب اهوازى، يك هشتم زندانيان ايران بودند. اگر در كمترين برآوردها، زندانيان بلوچ و زندانيان ترك را نيز هر كدام يك هشتم كل زندانيان سياسى ايران بدانيم به مجموع ٧/٨ (هفت هشتم) مى رسيم. در واقع هفت هشتم زندانيان سياسى كل ايران، از فعالان غيرفارس هستند كه براى آرمان هاى ملى و اتنيكى خود مبارزه مى كنند و تنها يك هشتم از زندانيان از هموطنان فارس هستند. البته در اين يك هشتم به اصطلاح فارس، فعالان غير فارس هم هستند كه به خاطر مسايل سراسرى كارگرى، دانشجويى و زنان، زندانى اند. نیز چندی پیش سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرد که طی بازه زمانی ۲۰۱۰-۲۰۱۸ تعداد ۱۱۸ نفر در ایران اعدام شدند به ترتیب زیر:

۶۵ زندانی سیاسی کرد (۵۵٪)

۲۹ زندانی سیاسی بلوچ (۲۵٪)

۱۵ زندانی سیاسی عرب اهوازی (۱۳٪)

۹ زندانی سیاسی از دیگر ملیت ها (۷٪)

این ارقام نشان می دهد که سهم  سه ملیت کرد و بلوچ و عرب – که حدود بیست و دو درصد از جمعیت ایران را تشکیل می دهند – از اعدام ها، ۹۳ درصد است  و سهم ملیت فارس ودیگر ملیت ها – که حدود ۷۸ در صد جمعیت ایران را تشکیل می دهند فقط ۷ در صد اعدام ها در این بازه زمانی است

این آمار نشانگر سهم سهمگین شهروندان غیر فارس در این دو عرصه است.  هم چنین اگراین داده ها را با تعداد عمدتا چپ زندانيان قبل از انقلاب مقايسه كنيم و مبارزه كنونى مدنى، سياسى و قهرآميز مليت هاى غير فارس را به پديده اعدامیان و زندانيان شان اضافه كنيم، متوجه گسترش عرصه پيكار اين مليت ها -در دو دهه اخير- و نقش سرنوشت سازشان در تحولات آينده ايران خواهيم شد. 

يوسف عزيزى بنى طرف

۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹